لکنت زبان در کودکان: علائم+درمان+7 نکته کلیدی

انسان ها از طریق صحبت کردن منظور و خواسته خود را به دیگران می‌فهماند و همینطور خواسته‌های اطرافیانشان را درک می‌کنند. کودک پس از آنکه اولین کلمات را به زبان آورد، در حدود 18 ماهگی  تا  2 سالگی اولین جملات ساده را یاد می‌گیرد. لکنت زبان در کودکان حدوداً در 2 تا 5 سالگی آغاز می‌شود. و تنها یک درصد افراد در کودکی دچار لکنت زبان می‌شوند. جالب است بدانید که لکنت زبان کودکان در بین پسران بیشتر از دختران مشاهده می شود! اما واقعا لکنت زبان چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟!

لکنت زبان در کودکان چیست؟

لکنت زبان یکی از مشکلات گفتاری است که جریان عادی صحبت کردن را مختل میکند. کودکی که دچار لکنت زبان شده باشد کلمات، صداها یا هجاها را میکشد و یا تکرار میکند. لکنت زبان میتواند ارتباط برقرار کردن با دیگران را برای کودکان سخت کند.

لکنت زبان تکاملی:
بیستر بچه هایی که لکنت زبان دارند، مشکل آن‌ها لکنت زبان تکاملی است و معمولا بین سنین ۲ تا ۵ سال اتفاق می‌افتد.این نوع لکنت زمانی ایجاد می‌شود که رشد زبانی و گفتاری کودک از آنچه نیاز دارد و یا میخواهد که بگوید عقب بیفتد.
لکنت زبان عصبی:
این نوع لکنت زبان ممکن است بعد از سکته و یا آسیب های مغزی به وجود بیاید. زمانی که بین ارتباط مغز با اعصاب و ماهیچه های درگیر با گفتار اختلال ایجاد شود، بچه ها دچار این نوع لکنت می‌شوند.
لکنت زبان روانی:
این نوع لکنت متداول و شایع نیست و ممکن است بعد از ضربه روحی و یا بر اثر مشکلات تفکر و استدلال ایجاد شود.

علائم لکنت زبان در کودکان چیست؟

رشد هر کودک متفاوت است. ممکن است کودکی در بخشی از رشد زبانی و گفتاری عادی خود علائمی از لکنت را نشان دهد. اگر این علائم به مدت ۳ تا ۶ ماه طول بکشد ممکن است کودک به لکنت زبان تکاملی دچار شده باشد‌. این علائم ممکن است در طول روز و در شرایط مختلف متفاوت باشد. این علائم میتواند شامل:

• تکرار کردن صداها، هجاها یا کلمات؛ برای مثال: تکرار صدای چ-چ-چ در کلمه چرا.
• طولانی کردن و کش دادن صدا؛ برای مثال: کشیدن صدای س در کلمه سلام به این شکل سسسسلام.
• استفاده از الفاظی مانند “امم” و یا “مثلا”؛ برای مثال: من میخوام به امم..م. امم..ممم، مثلا….
• آرام و یا با مکث فراوان صحبت کردن.
• توقف و قطع کردن صحبت، دهان برای حرف زدن باز است اما چیزی گفته نمیشود.
• تنگی نفس گرفتن و مضطرب بودن هنگام صحبت.
• تند تند پلک زدن و یا لرزش و تکان خوردن بی مورد لب ها.
• افزایش لکنت هنگام خستگی، هیجان و استرس.
• ترس از صحبت کردن.

لکنت زبان چگونه در کودکان تشخیص داده میشود؟

متخصص اطفال درباره سابقه خانوادگیتان در ارتباط با لکنت زبان و همچنین علائم و نشانه های لکنت در کودکتان میپرسد. متخصص اطفال معمولا پیشنهاد میکند کودکتان را نزد یک متخصص گفتار درمانی معتبر ببرید. متخصص گفتار درمانی میتواند علاوه بر تشخیص لکنت زبان در برطرف کردن آن نیز به کودکتان کمک کند.

متخصص گفتاردرمانی چه میکند؟

• سوالات مختلفی در مورد گفتار کودکتان میپرسد.
• توانایی تکلم فرزندتان را با استفاده از تکنیک های مختلف در شرایط متفاوت آزمایش می‌کند.

درمان لکنت زبان در کودکان

درمان لکنت زبان به علائم، سن و سلامت عمومی کودکتان و همچنین شدت بیماری بستگی دارد. درمانی برای لکنت زبان وجود ندارد. اغلب لکنت زبان ها گذراست و تنها پاسخی به تغییرات ناگهانی در خانه یا زندگی کودک است، در این حالت با گذر زمان درمان شده و نیازی به درمان ندارد. اما اگر لکنت ادامه پیدا کند، تمرین های گفتار درمانی زود هنگام میتواند از ادامه لکنت در بزرگسالی جلوگیری کند. مهارت های متفاوت گفت و گو را به کمک تکنیک های خاصی به کودکان آموزش میدهند تا بتوانند بدون لکنت حرف بزنند. برای مثال متخصص گفتار درمانی به کودک آموزش میدهد آرام صحبت کرده و در طول صحبت نفس بکشد.

چگونه به درمان لکنت زبان در کودکان کمک کنیم؟

نکات زیر میتواند در مدیریت لکنت زبان به فرزندتان کمک کند:

1- سعی کنید محیطی آرام برایش فراهم کنید.

2-زمانی را برای صحبت کردن با فرزندتان مشخص کنید.

3- کودکتان را تشویق کنید تا درباره موضوعات سرگرم کننده و ساده با شما صحبت کند.

4- کودک را تشویق کنید تا با عروسک های خود نمایش بازی کند و از زبان آن‌ها صحبت کند یا از او بخواهید برایتان داستان بگوید و یا به کمک عروسک نمایشی آن را اجرا کند.

5- به اشتباهاتش عکس العمل منفی نشان ندهید و در عوض برای پیشرفت هایش جایزه بخرید.

6- وقتی کودکتان صحبت میکند میان حرفش نپرید.

7- آرام و بدون عجله با کودکتان صحبت کنید این به آرام صحبت کردن تشویقشان میکند.

8- زمانی که صحبت میکند تمام توجهتان را به او بدهید.

9- صبر کنید تا خودشان کلمه یا جمله ای که میخواهند را بگویند و بجای آنها صحبت نکنید.

‌10- اگر کودک موضوع لکنت زبان را مطرح کرد واضح و روشن در این باره با او صحبت کنید.

11- با معلمان کودکتان مسئله را مطرح کنید و ایجاد یک محیط امن برای کودک را به آنها آموزش دهید تا کودکتان از زورگویی و مسخره شدن توسط همسالانش در امان باشد.

12- اگر کودکتان مشکلات اجتماعی یا تحصیلی دارد با مشاور مدرسه در این باره مشورت کنید.

13- زمانی که کودکتان درباره ارتباط با دوستانش و یا مشکلاتش در مدرسه صحبت میکند با دقت به حرف‌هایش گوش داده و آماده باشید تا حامی‌ای مثبت، مفید و سازنده برای فرزندتان باشید.

14- سابقه خانوادگی اختلالات گفتاری و زبانی تان را (درصورت وجود) با دکتر خود به اشتراک بگذارید.

15- ممکن است فرزندتان برای جلوگیری از بازگشت لکنت به گفتار درمانی طولانی مدت نیاز داشته باشد، همچنین ممکن است به گروه های مشاوره و کلاس های خودیاری نیاز پیدا کند.

چه موقع باید به متخصص اطفال مراجعه کنیم ؟

به متخصص اطفال مراجعه کنید زمانی که کودکتان:

• بیشتر از ۶ ماه است که لکنت زبان دارد.
• از صحبت کردن میترسد.
• اصلا صحبت نمیکند.
• مشکلاتش در مدرسه افزایش پیدا کرده.
• احساساتی همچون غم، بی ارزشی یا ناامیدی را بیان میکند.

نکات کلیدی درباره لکنت زبان در کودکان

• لکنت زبان یک مشکل گفتاری است که جریان عادی گفتار را مختل میکند.
• سه نوع لکنت زبان داریم که شامل: لکنت تکاملی، لکنت عصبی، لکنت روانی است.
• دلیل اصلی لکنت زبان هنوز مشخص نشده.
• متخصص گفتار درمانی با ارزیابی توانایی های گفتاری و زبانی کودکتان، لکنت زبان را تشخیص میدهد.
• پرسنل مدرسه عوامل تاثیرگذاری برای کوکان در سن مدرسه و والدینشان هستند.
• درمانی برای لکنت زبان وجود ندارد. اما گفتار درمانی و تمرینات زود هنگام میتواند از ادامه لکنت تا بزرگسالی جلوگیری کند.
• بسیار مهم است که کودکانی که لکنت دارد از سوی بزرگسالان و همسالان مهم زندگیشان مورد پذیرش و حمایت قرار گیرند.