عفونت سینوسی یا سینوزیت، به التهاب سینوس‌ها گفته می‌شود و می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا آلرژی رخ دهد. علائم سینوزیت در کودکان ممکن است شامل آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سردرد، تب و درد صورت باشد. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان جلوی عوارض احتمالی سینوزیت در کودکان را گرفت و به بهبود سریع‌تر آن‌ها کمک کرد. والدین باید به علائم توجه داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه نشانه، به پزشک سینوزیت در کودکان مراجعه یا از این سایت مشاوره بگیرند.

سینوزیت حاد در کودکان: علائم، علل و درمان

سینوزیت در کودکان زمانی رخ می‌دهد که حفره‌های اطراف بینی (سینوس‌ها) ملتهب و متورم شوند. علائم رایج آن، عبارت‌اند از:

• گرفتگی بینی: بیش از 10 روز ادامه داشته باشد
• ترشحات بینی: غلیظ و به رنگ زرد یا سبز
• سرفه: به‌خصوص شب‌ها تشدید می‌شود
• درد صورت: در ناحیه پیشانی، گونه‌ها یا اطراف چشم‌ها
• تب: معمولا پایین و مداوم
• خستگی و بی‌حالی

اگر فرزندتان علائمی مانند تب بالا، سردرد شدید، مشکل در تنفس یا تورم اطراف چشم‌ها را دارد، باید فورا به فوق تخصص سینوزیت کودکان مراجعه کنید. علت سینوزیت در کودکان می‌تواند عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی)، باکتریایی یا آلرژی باشد.

علل سینوزیت حاد و مزمن در کودکان

عفونت سینوسی از بیماری های گوش، حلق و بینی، اغلب پس از یک سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ می‌دهد. التهاب ناشی از این عفونت‌ها می‌تواند دهانه‌های سینوس‌ها را مسدود کند و شرایط را برای رشد باکتری‌ها فراهم سازد. آلرژی نیز با ایجاد تورم و افزایش ترشحات بینی، خطر ابتلا به سینوزیت را افزایش می‌دهد. عوامل دیگری که می‌توانند به سینوزیت منجر شوند، عبارت‌اند از:

• ناهنجاری‌های ساختاری بینی: انحراف تیغه بینی یا پولیپ بینی
• عفونت‌های دندانی: به‌خصوص در دندان‌های بالای فک
• ضربه به بینی: شکستگی یا کبودی
• وجود جسم خارجی در بینی: مانند اشیا کوچک
• شکاف کام: یک نقص مادرزادی
• ریفلاکس معده: بازگشت اسید معده به مری

شایع‌ترین باکتری‌های عامل سینوزیت حاد، عبارت‌اند از استرپتوکوک پنومونی، هموفیلوس آنفلوانزا و موراکسلا کاتارالیس. در سینوزیت مزمن، باکتری‌هایی مانند سودوموناس آئروژینوزا نیز ممکن است نقش داشته باشند.

وقتی جریان طبیعی ترشحات از سینوس‌ها به دلیل انسداد یا عفونت اولیه مختل می‌شود، باکتری‌ها فرصت رشد پیدا می‌کنند

علائم سینوزیت در کودکان

علائم سینوزیت در کودکان، می‌تواند متفاوت باشد و به سن کودک بستگی دارد. در کودکان نوپا و خردسال علائم به‌شرح زیر است:

• آبریزش بینی: بیش از یک هفته ادامه دارد و معمولا ترشحات غلیظ زرد یا سبزرنگ هستند (اگرچه ممکن است شفاف هم باشند).
• سرفه: به‌ویژه در شب تشدید می‌شود.
• تورم اطراف چشم‌ها: به‌خصوص در صبح‌ها

در کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان علاوه‌بر علائم بالا، ممکن است علائم زیر نیز مشاهده شود:

• سردرد: معمولا در ناحیه پیشانی یا گونه‌ها احساس می‌شود
• فشار در صورت: به‌ویژه در ناحیه سینوس‌ها
• بوی بد دهان: به دلیل تجمع ترشحات در پشت حلق
• گلودرد: به دلیل سرفه‌های مکرر و التهاب گلو

علائم سینوزیت ممکن است با علائم سایر بیماری‌ها مانند سرماخوردگی یا آلرژی اشتباه گرفته شود. بنابراین، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، همیشه به پزشک مراجعه کنید. یک مطالعه نشان داده است که بسیاری از سردردهای تشخیص‌داده‌شده به‌عنوان سینوزیت، در واقع ممکن است مرتبط با میگرن باشند. میگرن نیز می‌تواند باعث ایجاد درد و فشار در ناحیه صورت شود. اما، معمولا با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور همراه است.

از سرماخوردگی تا سینوزیت: یک ارتباط ساده

سینوزیت یا عفونت سینوس‌ها اغلب در نتیجه التهاب و انسداد مجاری بینی رخ می‌دهد. دو عامل اصلی که می‌توانند به سینوزیت منجر شوند، سرماخوردگی و آلرژی هستند.

• سرماخوردگی: هنگام سرماخوردگی، التهاب مجاری بینی باعث مسدود شدن دهانه‌های سینوس‌ها می‌شود. این انسداد با تجمع مخاط در سینوس‌ها همراه است و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و ویروس‌ها فراهم می‌کند.
• آلرژی: واکنش‌های آلرژیک نیز می‌توانند باعث تورم و التهاب بافت‌های بینی شوند و در نتیجه دهانه‌های سینوس‌ها را مسدود کنند. این انسداد به نوبه خود باعث ایجاد سینوزیت می‌شود.

سینوزیت به دودسته حاد و مزمن تقسیم می‌شود. سینوزیت حاد، معمولا به دنبال یک عفونت ویروسی یا باکتریایی به وجود می‌آید و علائم آن در عرض چند هفته برطرف می‌شود. سینوزیت مزمن، طولانی‌مدت است و بیش از چند هفته طول می‌کشد. سینوزیت مزمن اغلب ناشی از عوامل متعددی است و ممکن است به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز داشته باشد.

تفاوت بین سرماخوردگی و عفونت سینوسی: راهنمای تشخیص

تشخیص دقیق بین برونشیت، سرماخوردگی و عفونت سینوسی ممکن است دشوار باشد، زیرا علائم این دو بیماری تا حدودی مشابه هستند. برای تشخیص بهتر، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

• مدت‌زمان علائم: سرماخوردگی معمولا طی یک هفته بهبود می‌یابد، درحالی‌که عفونت سینوسی ممکن است بیش از ده روز طول بکشد.
• نوع ترشحات: ترشحات شفاف معمولا نشانه سرماخوردگی است، درحالی‌که ترشحات زرد یا سبزرنگ ممکن است نشان‌دهنده عفونت سینوسی باشد.
• فشار و درد: احساس فشار، درد یا حساسیت در ناحیه صورت، به‌ویژه اطراف چشم‌ها و پیشانی، می‌تواند نشانه عفونت سینوسی باشد.
• بوی بد دهان: بوی بد دهان نیز از علائم عفونت سینوسی است.

ازدست‌دادن حس بویایی و چشایی، سرفه، تب، سردرد، خستگی و درد در فک بالا و دندان‌ها نیز می‌توانند از علائم عفونت سینوسی باشند.

تشخیص سینوزیت در کودکان

تشخیص سینوزیت در کودکان معمولا بر اساس علائم و معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌گیرد. در برخی موارد، برای تایید تشخیص و بررسی دقیق‌تر وضعیت، ممکن است آزمایش‌های دیگری نیز تجویز شود. آزمایش‌های تشخیصی، عبارت‌اند از:

• اشعه ایکس سینوس: این آزمایش تصویری از سینوس‌ها را ارائه می‌دهد و می‌تواند به تشخیص سینوزیت کمک کند، اما معمولا به‌عنوان اولین گزینه تشخیصی به کار نمی‌رود.
• توموگرافی کامپیوتری (CT scan): سی‌تی‌اسکن تصویری دقیق‌تر از سینوس‌ها ارائه می‌دهد و می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و بررسی پیچیدگی‌های بیماری کمک کند. این آزمایش معمولا هنگامی که درمان‌های معمول موثر نبوده‌اند، قبل از جراحی و درصورتی‌که کودک عوارض ناشی از سینوزیت را تجربه کند، درخواست می‌شود.
• کشت از ترشحات سینوسی: در این آزمایش، نمونه‌ای از ترشحات سینوسی در آزمایشگاه کشت داده می‌شود تا نوع باکتری یا ویروس عامل عفونت شناسایی شود.

اگر کودک شما علائمی مانند آبریزش بینی طولانی‌مدت، فشار در صورت، تب، سردرد یا مشکل در تنفس دارد، بهتر است به دکتر صلاح الدین دلشاد، متخصص گوش، حلق و بینی اطفال، کودکان و نوزادان مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام گیرد.

درمان سینوزیت کودکان

درمان قطعی سینوزیت در کودکان بسته به عوامل مختلفی از جمله سن کودک، وضعیت کلی سلامتی، شدت بیماری، تحمل داروها و نظر پزشک و والدین تعیین می‌شود. روش‌های درمانی معمول، عبارت‌اند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: درصورتی‌که عفونت باکتریایی علت سینوزیت باشد، پزشک بهترین انتی بیوتیک برای سینوزیت کودکان را تجویز می‌کند. دوره درمان معمولا حداقل 14 روز است.
• داروهای ضددرد و تب‌بر: داروهایی مانند استامینوفن برای کاهش درد و تب استفاده می‌شود.
• ضد احتقان‌ها و رقیق‌کننده‌های مخاط: این داروها به کاهش احتقان و رفع گرفتگی بینی کمک می‌کنند.
• دستگاه بخار و رطوبت‌ساز: استفاده از دستگاه بخور در اتاق کودک می‌تواند به نرم‌شدن مخاط و بهبود تنفس منجر شود.
• اسپری یا قطره‌ی بینی: برخی اسپری‌ها یا قطره‌های بینی می‌توانند التهاب را کاهش دهند.

درصورتی‌که ریفلاکس معده عامل تشدیدکننده سینوزیت باشد، ممکن است داروهای درمان ریفلاکس تجویز شود. در موارد شدید و مزمن که درمان‌های دارویی موثر نباشند، ممکن است به جراحی آدنوئید یا جراحی آندوسکوپی سینوس نیاز باشد. معمولا در موارد خفیف سینوزیت، به‌خصوص اگر علت ویروسی باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌شود و بدن به‌طور طبیعی با عفونت مقابله می‌کند. جراحی نیز به‌عنوان آخرین گزینه و در موارد خاص انجام می‌گیرد.

آیا سینوزیت هم مثل سرماخوردگی مسری است؟

سینوزیت به‌خودی‌خود مسری نیست، اما اغلب پس از ابتلا به بیماری‌های مسری مانند سرماخوردگی رخ می‌دهد. ویروس‌ها یا باکتری‌هایی که باعث بروز این بیماری‌ها و سایر بیماری‌های تنفسی در کودکان می‌شوند، می‌توانند از فردی به فرد دیگر انتقال یابند و در نهایت منجر به سینوزیت شوند.

راهکارهایی ساده و موثر برای پیشگیری از سینوزیت در کودکان

سینوزیت می‌تواند برای کودکان بسیار آزاردهنده باشد. خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده، امکان پیشگیری از بروز آن وجود دارد:

• به کودکان بیاموزید که به‌طور مرتب و به مدت حداقل ۲۰ ثانیه دست‌های خود را با آب و صابون بشویند.
• تاحدامکان از تماس نزدیک کودکان با افراد بیمار، به‌خصوص کسانی که سرما خورده‌اند، خودداری کنید.
• کودکان را از معرض دود سیگار، مواد حساسیت‌زا و آلودگی هوا دورنگه دارید.
• اگر کودک شما به موادی آلرژی دارد، با مشورت پزشک، برای کنترل آلرژی اقدام کنید.
• استفاده از اسپری‌های نمکی یا شستشوی بینی با مخلوط آب و نمک در مرطوب نگه‌داشتن بینی و پیشگیری از عفونت سینوس موثر است.
• در فصول خشک، از یک دستگاه بخار در اتاق کودک استفاده کنید.
• اطمینان یابید که کودک شما تمام واکسیناسیون‌های لازم، از جمله واکسن آنفلوانزا را دریافت می‌کند.
• قرارگرفتن طولانی‌مدت در استخرهای کلردار می‌تواند بینی و سینوس‌ها را تحریک سازد، بنابراین زمان شنا را محدود کنید.
• به کودک یاد دهید که وسایل شخصی مانند حوله، لیوان و ظروف غذاخوردن خود را با دیگران به اشتراک نگذارد.

با رعایت این نکات ساده، می‌توانید خطر ابتلای کودک خود به سینوزیت را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهید.